فەرەیدون کونجرینی
لە شەڕی ناوخۆدا زیاتر لە ٣٦ هەزار پێشمەرگەو هاوڵاتی کوژران و بێسەروشوێنکران، پێشنیار بکەن لە هەموو شارو شارۆچکەیەکی هەرێمی کوردستان، پەیکەری شەرمەزاری دروستبکرێت و ساڵانە یادی ٣١ی ئاب وەک بۆنەیەکی نیشتیمانی بکرێتەوە.
لە پاش ڕووداوی ٣١ی ئاب وەک ڕۆژنامەنوسێکی سەربەخۆ چەندساڵ جارێک ئەم یادە بەرز ڕادەگرم” چونکە ئــازارێکە لەبیرناچێت” بەهۆی ئەوەی کورد بەخۆی کردوو، دوژمنان نەیانتوانیوە لەماوەی دوو ساڵدا هێندە لە گەلی کورد قەتڵوعام بکەن. خەڵکی سڤیل و پێشمەرگەی تێکۆشەری تێدا فریودراو بەکوشتــدرا بۆ بەرژەوەندی حیزبی و ململانێی پۆست و پێگەو داگیرکردنی داهاتی سەر زەویی و ژێرزەوی ناوچەکە.
دەسەڵاتدارانی هه‌رێمی کوردستان، یادی هه‌موو ئه‌و بۆنه نیشتمانی و زیانلێکه‌وتنانه ده‌کـەنەوه که‌به‌سه‌ر گەلەکەمان هاتووه، ٣١ئاب و شه‌ڕی ناوخۆش به‌شێکە له‌و کاره‌ساتانه‌ی له‌سه‌رده‌می به‌عس و ڕابوردووی دیکتاتۆره‌کاندا ڕوویانداوه. پێویستە ٣١ی ئاب بکرێته ڕۆژێکی تایبەت لە ساڵێکدا و بــێ جیاوازی یادبکرێتەوەو سه‌ری نه‌وازش داده‌نه‌وێنین بۆسه‌رجه‌م گەشمردەو ئەوانەی لە پێناو کوردو کوردستاندا تێکۆشاون، به‌شداردەبین له‌خه‌می که‌سوکارو هاوڕێ و دۆستانیان.
بــا پێکەوە لەم یادە نیشتمانی و نەتەواییەتیە بەشداربین، چونکە ٣١ی ئاب یادێکی کارەسات بارە. دەبـــا هاوشێوەی هەڵەبجەو ئەنفال و خاپوورکردنی پێنج هەزار گوند یاد بکرێتەوە. پێشنیار بکرێت سێ رۆژی هەفتەی کۆتایی مانگی ئاب ی هەموساڵێک، بکرێتە پشووی فەرمی لە هەرێمی کوردستان و ڕۆژی ماتەمی شکۆی گشتی.
لایەنەکانی باشوور له ساڵێکدا ده‌یان بۆنه‌ی نیشتمانی و که‌سایه‌تی ده‌که‌نه موڵکی خۆیان و بە داهاتی گشتی یادی دەکەنەوە، هەربۆنەیەک زیان بگەیەنێت بەپێگەو کەسایەتییان و خواست و داواکاری خۆیانی لەسەرنەبێ ئاماژەی پێنادەن. ٣١ی ئاب یش بۆنەیەکی نیشتیمانییەو به‌هه‌زاران شۆڕشگێڕو پێشمه‌رگه‌ی گیانبەخشی تێدا بووە قوربانی. هاوشێوه‌ی ساڵه‌کانی سه‌رده‌می به‌عس، کوژراو بێسه‌رو شوێنکردن و که‌م ئه‌ندام و زیانی زۆری لێکەوتەوە. دەبوو لــە هەموو شارو شارۆچکەیەک پەیکەری شەرمەزاری دروستبکرایەو ساڵانە پەردەی ڕەشی شەرمەزاری هەڵدرایەتەوە، تاوانەکان هاوسەنگ بکرێن و خودەکان لەهەر پلەو پۆست و لێپرسراویەکدان سزا بدرێن.
له ٣١ ی ئابدا پارتی سه‌رکه‌وتنی شه‌ڕی براکوژی ڕاگەیاند، له‌ماڵه‌کانیاندا ئاهه‌نگ و خواردنه‌وه‌و خۆشیان به‌بۆنه‌ی سه‌رکه‌وتنی پارته‌که‌یان به‌پاڵپشتی به‌عس گێڕا. له ٣١ی ئابدا جگه له‌زیانی گیانی سه‌رجه‌م کارگه‌کانیان به‌تاڵان برد و بە داهاتەکەی هاوکاری ماددییان بە هێزی سەربازی به‌عس بەخشی.
ده‌بێت هاوڵاتیان فشاری بــەکۆمه‌ڵ بخەنه‌سه‌ر کۆمەڵی مەدەنی و ڕێکخراوە ناحکومیەکان ، تا ٣١ی ئاب وەک هەرڕۆژێکی رەشی تر، کەبەسەر گەلەکەماندا هاتووە بەفەرمی بکرێت و یادی بۆ بکرێتەوە.
بەهۆی سیاسەتی چەوت و ململانێی لایەنەکانی باشوور” بەردەوام لە شەڕی ناوخۆداین، جیهانی گەندەڵی کەبۆتە بنیادنانی قەیرانی کۆمەڵایەتی، ڕۆژ نییە بەدەیان خەڵکی ئەم وڵاتە ڕووەو مەرگ نەبات و ئاوارەی وڵاتانی دیموکراسی بوونەوە. ئەم میحنەتەی ئەمڕۆ لەکۆمەڵگەکەماندا ڕوودەدات و هەر ڕۆژەی بەجۆرێک وێنەی چەندین کوژراو کۆچبەری خنکاو دەبینین، ئۆباڵەکەی لەئەستۆی دەسەڵاتەو بیرکردنەوەو بێــموبالاتی ئەوانە. تاسەرانی شەڕی براکوژی بوونیان هەبێت لەدەسەلاتدا، مەرگ هەموو ڕۆژێک دەرگای ماڵمان دەگرێت و بەکۆمەڵ لاوانمان لەناو دەبات و چرکە ساتەکانی شەڕی ناوخۆ کاتژمێرەکانی مەرگی لاوان دەژمێرێت.
پێویستە یادی ٣١ی ئاب بکرێتە بۆنەیەک لە کارەساتەکان، تا دوولایەنی دەسەڵاتدار بەخۆیاندا بچنەوەو ئەم یادکردنەوانە ببێت بەبەربەست بۆ دووپات نــەکردنەوەی ئەو شەڕە خوێناوییەی زیاتر لە ٣٦ هەزار مرۆڤی بێتاوان کوژران و بێسەروشوێن کران.
لە پاش ڕووداوەکانی شەڕی براکوژی و ڕێککەوتنی پارتی و یەکێتی لە واشنگتۆن” هەرێمێکی تەواو نادیموکراس و حکومەتێکی ناتەندروست بوونی هەیەو مافی تاکیان قۆرخکردوە” بەهۆی جیاوازی خزمەتگوزاریی ناوچەکانی ژێردەسەڵاتی پارتی و یەکێتی و ململانێیی سیاسیانەوە جیاوازی هەیەو درک بەوەدەکرێ هێشتا لە شەڕی ناوخۆدان” تا ئێستاش زۆرێک لە دیلەکانی شەڕی ناوخۆ لەزینداندان یان بێسەروشوێنن، لە کۆتایی مانگی ئابی هەموساڵێک کولاندنەوەی برینی خێزانەکان دووپات دەبێتەوەو یادی ئەم کارەساتە دەکرێتەوە.
شەڕی چەکداریی (براکوژی) لە ساڵانی ١٩٩٤ تا ١٩٩٧ لە نێوان پارتی و یەکێتیی ڕوویدا و بووە ھۆی گورزێکی دوژمنگەرایی بەھێز لە ناو کۆمەڵگەی باشوری کوردستان و پەروەردەیەکی دژوارو ململانێی سیاسی نەوەکانمانی بە لاڕێدابردوە، لە شەڕی ناوخۆدا بەکۆی گشتی زیاتر لە ٣٦هەزار هاوڵاتی کوژران و بێسەروشوێنکراون.
ڕێکەوتننامەی ئاشتی واشنگتۆن لە ١٧ی ئەیلوولی ١٩٩٨ بە ئامادەبوونی وەزیری دەرەوەی ئەمەریکا ئۆلبرایت، لە نێوان جەلال تاڵەبانی و مەسعود بارزانی ئیمزاکراو کۆتایی پێھات، بەڵام ئازارەکان هێشتا ساڕێژ نەبوون، دەیان دایک هێشتا لە چاوەڕوانی کوڕو هاوسەرەکەیدایە بەدیداریان شادبنەوە.
بەهۆی شەڕی ناخۆ هەیكەلی سیاسی و ئیداری کورد لەکەدار دەبیندرێت و جیاوازی کوردبوون و پارێزگاری گەل و سەروەرییەکان چەقبەستو ماونەتەوە. ئەوەیش وایکردوە پێشنیار بکرێ ڕۆژی ٣١ی ئاب بە خیانەتی نیشتمانی هەژماربکرێت و بکرێتە ڕۆژێکی تایبەت و یادبکرێتەوە.
ئەم وتارە راو و بۆچوونی نووسەر خۆیاتی
